Cần bao nhiêu phần trăm dân số tiêm vắc-xin Covid-19 để tạo “miễn dịch cộng đồng”? | Wellbeing

Bài viết được viết bởi Phạm Hải Anh | Tập huấn viên dự án Sơ cứu nhanh – Giành sự sống 

Tổ chức Giáo dục Sức khỏe Wellbeing

Hiện tại chương trình tiêm chủng vắc-xin Covid-19 đã nhanh chóng được phê chuẩn ở nhiều quốc gia với hy vọng sớm tạo được “miễn dịch cộng đồng”. Vậy “miễn dịch cộng đồng” là gì? Tiêm vắc–xin có vai trò gì trong công tác phòng bệnh và Cần bao nhiêu phần trăm dân số tiêm vắc-xin để tạo được “miễn dịch cộng đồng”? 

1. Thế nào là “Miễn dịch cộng đồng”?

Miễn dịch cộng đồng (tên tiếng Anh là Community immunity) là tình trạng trong đó có một tỷ lệ nhất định người dân có miễn dịch với một số bệnh truyền nhiễm (thông qua tiêm chủng và/ hoặc đã mắc bệnh này trước đó) nhằm phòng tránh các bệnh lây từ người sang người. 

2. Vai trò của việc tiêm vắc -xin?

Trong tình hình hiện tại, miễn dịch cộng đồng chống lại Covid-19 cần đạt được thông qua tiêm chủng. Khi tiêm vắc-xin, hệ thống miễn dịch của chúng ta sẽ tạo ra các “protein” chống lại vi-rút (đã chết hoặc bất hoạt) có trong vắc-xin. Các protein  hay còn gọi là “kháng thể” này sẽ giúp chúng ra tiếp xúc với căn bệnh nhưng lại không bị nhiễm bệnh trong tương lai. Càng nhiều người trong cộng đồng được tiêm vắc-xin thì càng ít người bị nhiễm bệnh. Khi tỷ lệ người trong cộng đồng đã tiêm vắc-xin đủ cao thì chuỗi lây nhiễm sẽ bị phá vỡ và khả năng lây lan bệnh trong cộng đồng sẽ bị chặn đứng. 

3. Cần bao nhiêu phần trăm dân số tiêm vắc-xin để tạo được “miễn dịch cộng đồng”? 

Để đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng đối với Covid-19 một cách an toàn, một tỷ lệ đáng kể dân số sẽ cần được tiêm vắc xin, làm giảm lượng vi-rút tổng thể có thể lây lan trong toàn bộ quần thể. Một trong những mục đích của việc hướng tới miễn dịch cộng đồng là giữ cho các nhóm không thể tiêm vắc xin (ví dụ: những người dị ứng với vắc xin) an toàn và được bảo vệ khỏi dịch bệnh. 

Tỷ lệ người cần tiêm vắc-xin để đạt được miễn dịch cộng đồng thay đổi theo từng loại bệnh. Ví dụ, miễn dịch cộng đồng chống lại bệnh sởi đòi hỏi khoảng 95% dân số phải được chủng ngừa. 5% còn lại sẽ được bảo vệ vì bệnh sởi sẽ không lây lan trong số những người được tiêm chủng. Đối với bệnh bại liệt, tỷ lệ tiêm chủng cần đạt là khoảng 80%. 

Hiện nay, chưa có tỷ lệ cụ thể dân số phải được chủng ngừa COVID-19 để tạo miễn dịch cộng đồng. Tuy nhiên, vì vi-rút Covid-19 có khả năng lây nhiễm cao nên theo Tiến sĩ Soumya Swaminathan của tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) cần ít nhất 70% dân số có khả năng miễn dịch để thực sự phá vỡ chuỗi lây truyền. Chính vì vậy, việc triển khai tiêm vắc-xin tại các quốc gia nói chung và tại Việt Nam nói riêng càng sớm sẽ càng góp phần tạo miễn dịch cộng đồng nhanh hơn, bảo vệ sức khỏe cộng đồng an toàn hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại:

COVID-19: Science in 5: Episode #1 - Herd immunity (who.int)

Coronavirus disease (COVID-19): Herd immunity, lockdowns and COVID-19 (who.int)