Cấu tạo của da – áo giáp của con người phần 1 | Wellbeing

BS Nguyễn Hoàng Nguyên | Điều phối dự án Sơ cứu nhanh – Giành sự sống

Tổ chức Giáo dục sức khỏe Wellbeing

Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể với diện tích từ 1,5m2 đến 2m2. Nếu một người bình thường nặng 60 kg thì da sẽ nặng khoảng 4 kg. Da không chỉ đơn thuần là vỏ bọc mà còn có nhiều chức năng quan trọng với đời sống con người.

Da người có ba lớp: lớp thượng bì, trung bì và hạ bì.

1. Thượng bì

Thượng bì là lớp da ở ngoài cùng. Trong thượng bì có nhiều loại tế bào khác nhau xếp thành từng lớp. Bình thường lớp này dày khoảng 0,1mm, ở lòng bàn tay hay bàn chân thì có thể dày từ 0,8 đến 1,4 mm. Tình từ dưới lên thì thượng 4 có 4 lớp là lớp đáy, lớp gai, lớp hạt và lớp sừng. Đối với bàn tay hay bàn chân thì có thêm lớp sáng, tổng cộng là 5 lớp.

Lớp đáy: đây là lớp da có nhiệm vụ sinh sản, thay mới các tế bào cũ. Mất ít nhất 4 tuần để có thể đổi mới lớp thượng bì

Lớp gai: thường có từ 5 – 12 hàng tế bào, tham gia quá trình đổi mới lớp thượng bì.

Lớp hạt: đây là lớp tế bào da cuối cùng còn nhân, là lớp cầu nối.

Lớp sừng: lớp ngoài cùng của thượng bì, dày khoảng 1 micromet.

Ngoài ra ở bàn tay hay bàn chân còn có thêm lớp sáng. Chỉ gồm 2 – 3 hàng tế bào và nằm ở giữa lớp hạt với lớp sừng.

2. Trung bì

Đây là lớp nuôi dưỡng cho thượng bì. Chất dinh dưỡng sẽ từ trung bì ngấm qua màng đáy và đưa đi nuôi dưỡng cho các lớp tế bào trong thượng bì.

Trung bì nông: là lớp nuôi dưỡng chính, ở đó có nhiều mao mạch.

Trung bì sâu: gồm nhiều thành phần trong đó có

- Những sợi chống đỡ: sợi collagen, sợi chun và sợi lưới. Sợi collagen có nhiệm vụ giúp cho da vững chắc trước tác động vật lý, hóa học. Sợi chun có cấu tạo là những sợi rất mỏng. Sợi lưới thì tạo thành mạng lưới mỏng bao quanh mạch máu, tuyến mồ hôi.

- Chất căn bản da là màng nhày, gồm có tyrosin, mucopolysaccharide…

- Tế bào: bao gồm có tế bào xơ, tế bào miễn dịch và dưỡng bào. Tế bài xơ có tác dụng làm da lên sẹo. Do đó, nếu như tổn thương chưa qua lớp đáy thì không để lại sạo. Nếu qua lớp đáy và đến lớp trung bì thì sẽ để lại sẹo.

- Mạch máu: chỉ có các mạch máu nhỏ quanh các tuyến 

- Thần kinh: có các đầu tận cùng để cảm nhận các cảm giác xúc giác (sờ mó), nóng lạnh…

3. Hạ bì

Hạ bì nằm giữa trung bì với cơ hoặc màng xương. Hạ bì biệt hóa thành lớp mỡ, nối liên trung bì với mạch máu và thần kinh ở phía trên. Độ dày của trung bì tùy thuộc thể trạng từng người. Đây là kho dự trữ mỡ lớn nhất của cơ thể, có tác dụng điều hòa thân nhiệt.

Để nắm rõ hơn các kỹ năng sơ cứu trong các tình huống khẩn cấp, bệnh thường gặp, quý độc giả có thể tham khảo thêm thông tin tại các Khoá học từ Wellbeing: Tại Đây