Xử trí thế nào khi trẻ bị bỏng hóa chất ở mắt? | Wellbeing

Ngô Thị Sáng | Chuyên gia tập huấn dự án Sơ cứu nhanh – Giành sự sống

Tổ chức Giáo dục Sức khỏe Wellbeing

Hóa chất rơi vào mắt có thể để lại sẹo hoặc thậm chí gây mù cho trẻ. Nếu thấy trẻ kêu đau dữ dội trong mắt, khó mở bên mắt bị tổn thương, chảy nước mắt, sưng đỏ ở trong và quanh mắt thì có thể trẻ đã bị bỏng hóa chất.

1. Hậu quả của bỏng mắt do hóa chất ở trẻ

Bỏng hóa chất là một trong những tác nhân gây bỏng nặng nề nhất và để lại nhiều hậu quả cho mắt như:

- Tổn thương giác mạc (lòng đen), kết mạc (lòng trắng) và mí mắt ở các mức độ khác nhau tùy thuộc loại hóa chất. Ở mức độ nặng có thể gây ra loét, hoạt tử và thủng giác mạc.

- Giảm thị lực

- Gây mù lòa nếu bị bỏng nặng

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị bỏng mắt do hóa chất

Để nhận biết trẻ có bị bỏng mắt do hóa chất hay không, cha mẹ và người chăm sóc trẻ có thể quan sát dựa trên các dấu hiệu dưới đây:

- Trẻ kêu đau dữ dội trong mắt

- Trẻ khó mở bên mắt bị tổn thương

- Chảy nước mắt giàn dụa

- Sưng đỏ ở trong và quanh mắt

3. Cách xử trí khi trẻ bị bỏng mắt do hóa chất

Việc điều trị và hồi phục của mắt bị bỏng phụ thuộc nhiều vào sơ cấp cứu ở những giây phút ban đầu sau bị bỏng. Do đó, khi xác định được trẻ bị bỏng mắt do hóa chất, cha mẹ và người chăm sóc trẻ hãy thực hiện sơ cứu nhanh chóng theo các bước dưới đây:

- Yêu cầu trẻ không được dụi mắt vì sẽ là tổn thương trở lên nặng nề hơn.

- Hãy tự bảo vệ mình bằng găng tay cao su. Bạn hãy giữ đầu trẻ trên bồn rửa với một bên mắt lành ở trên. Nhẹ nhàng xả nước lạnh nên mắt bị nhiễm hóa chất ít nhất 10 phút, rửa sạch cả mặt trong lẫn mặt ngoài mí mắt, giữ dòng nước nhiễm hóa chất không chảy vào mặt trẻ.

Nếu không giữ được trẻ dưới vòi nước, bạn có thể dùng bình nước có tay cầm và vòi để dội lên mắt bị thương. Nhờ người giúp đỡ để đỡ đầu trẻ ngửa ra và nghiêng sang một bên, tránh làm bắn nước rửa mắt đã nhiễm hóa chất vào bên mắt lành.

- Khi bên mắt bị thương đã được rửa kỹ, hãy che mắt trẻ lại bằng miếng băng vô trùng có diện tích lớn và giữ miếng băng tại chỗ đến khi có trợ giúp y tế.

- Đưa trẻ đi viện hoặc gọi cứu thương.

Lưu ý:

- Không cho trẻ dụi mắt. 

- Mắt trẻ sẽ nhắm chặt lại do co thắt và đau nên hãy nhẹ nhàng kéo mí mắt mở ra.

4. Cách phòng tránh bỏng mắt do hóa chất ở trẻ

Phòng ngừa luôn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ bị bỏng hóa chất ở mắt. Cha mẹ và người chăm sóc trẻ có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Cất giữ hóa chất an toàn: Các loại hóa chất như nước rửa chén, dung dịch tẩy rửa, thuốc tẩy, xăng, dầu… cần được đặt ở nơi cao, xa tầm với của trẻ. Tốt nhất nên để trong tủ có khóa.

• Sử dụng hóa chất cẩn thận: Khi dùng các sản phẩm tẩy rửa, cần đảm bảo trẻ không ở gần để tránh bị bắn hóa chất vào mắt. Luôn đậy nắp chai lọ ngay sau khi sử dụng.

• Hướng dẫn trẻ về nguy hiểm của hóa chất: Trẻ nhỏ thường tò mò và thích khám phá. Vì vậy, hãy dạy trẻ không được nghịch các loại chai lọ có chứa hóa chất, không tự ý mở hoặc đổ ra ngoài.

• Sử dụng kính bảo vệ mắt: Nếu trong nhà có hoạt động liên quan đến hóa chất (sơn sửa, lau chùi bằng dung dịch mạnh…), người lớn nên đeo kính bảo hộ. Nếu trẻ có mặt gần khu vực đó, hãy cho trẻ đeo kính hoặc tránh xa khu vực có hóa chất.

• Đọc kỹ nhãn mác sản phẩm: Trước khi sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào trong nhà, hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và cảnh báo trên bao bì để tránh rủi ro.

5. Tầm quan trọng của sơ cấp cứu trong các tình huống khẩn cấp

Bỏng hóa chất ở mắt là một trong những tai nạn nguy hiểm, nhưng nếu được sơ cấp cứu kịp thời, có thể giảm đáng kể mức độ tổn thương và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Đây là lý do mỗi bậc phụ huynh, giáo viên, người chăm sóc trẻ nên tham gia khóa học sơ cấp cứu để biết cách xử lý trong những trường hợp khẩn cấp.

Trong thực tế, nhiều trường hợp trẻ bị bỏng hóa chất nhưng do người lớn không biết cách sơ cứu đúng, đã khiến tổn thương mắt nghiêm trọng hơn. Một số sai lầm phổ biến khi sơ cứu bỏng mắt do hóa chất mà nhiều người mắc phải gồm:

• Dụi mắt: Khi bị bỏng hóa chất, phản xạ tự nhiên của trẻ là dụi mắt. Tuy nhiên, điều này chỉ làm hóa chất lan rộng hơn và tổn thương nặng hơn.

• Dùng khăn lau mắt: Việc lau mắt bằng khăn hoặc giấy có thể khiến hóa chất bị đẩy sâu hơn vào mắt.

• Sử dụng các dung dịch không phù hợp để rửa mắt: Một số người cho rằng dùng sữa, nước muối sinh lý hoặc nước trà có thể giúp làm dịu vết bỏng, nhưng thực tế, cách tốt nhất vẫn là rửa mắt bằng nước sạch ngay lập tức.

• Không rửa mắt đủ lâu: Việc rửa mắt quá nhanh không đủ để loại bỏ hoàn toàn hóa chất, vì vậy cần rửa ít nhất 10-15 phút.

6. Vai trò của các khóa học sơ cấp cứu trong việc bảo vệ sức khỏe trẻ em

Mỗi năm, có hàng nghìn trẻ em gặp tai nạn tại nhà, trong đó có những trường hợp liên quan đến hóa chất. Để giảm thiểu hậu quả và bảo vệ trẻ tốt hơn, việc trang bị kiến thức sơ cấp cứu là điều vô cùng cần thiết.

Các khóa học sơ cấp cứu giúp cha mẹ và người chăm sóc trẻ hiểu rõ hơn về:

• Cách nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm khi trẻ gặp tai nạn.
• Kỹ năng sơ cứu nhanh chóng và hiệu quả.
• Cách phòng tránh các tai nạn phổ biến ở trẻ nhỏ.
• Các bước xử trí đúng khi trẻ bị bỏng, hóc dị vật, chấn thương đầu, ngạt thở…

Học cách sơ cứu không chỉ giúp bảo vệ con em mình mà còn có thể giúp đỡ người khác trong những tình huống nguy cấp.

Bỏng hóa chất ở mắt là một tai nạn nguy hiểm, có thể gây hậu quả nghiêm trọng như tổn thương giác mạc, giảm thị lực hoặc mù lòa. Tuy nhiên, nếu được sơ cấp cứu kịp thời, trẻ có thể giảm thiểu được rủi ro và bảo vệ đôi mắt tốt hơn.

Mỗi phụ huynh, giáo viên, bảo mẫu hay bất kỳ ai thường xuyên tiếp xúc với trẻ đều nên trang bị kỹ năng sơ cấp cứu thông qua khóa học sơ cấp cứu. Đây là kiến thức quan trọng giúp bảo vệ sức khỏe và tính mạng của trẻ nhỏ trong những tình huống nguy cấp.

Hãy luôn đề cao sự an toàn, cẩn trọng trong việc sử dụng và bảo quản hóa chất trong nhà, đồng thời trang bị kiến thức sơ cứu cần thiết để có thể ứng phó nhanh chóng khi sự cố xảy ra.

Là đơn vị đào tạo sơ cấp cứu uy tín, mang đến các khóa học sơ cấp cứu chất lượng cao. Tổ chức Giáo dục Sức khỏe Wellbeing thiết kế chương trình học sơ cấp cứu giúp bạn và tổ chức trang bị kỹ năng ứng phó hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp. Hãy tham gia khóa học sơ cấp cứu của chúng tôi ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.