Xử trí sứa cắn| Wellbeing
Bạn có rắc rối với vết thương do sinh vật biển gây ra?| Wellbeing
Lưu Thị Minh Trang – Tập huấn viên Dự án Sơ cứu nhanh – giành sự sống
Tổ chức Giáo dục sức khỏe Wellbeing
Vết thương do sinh vật biển gây nên có thể là vết đốt, vết chích hoặc vết thương do gai độc găm vào tay hay chân trần. Sứa, hải quỳ và san hô, tất cả đều có thể đốt, nhím biển và cá weever thì có gai sắc. Nọc độc của chúng chứa trong các tế bào chích vào da. Hay vết thương có thể bị nhiễm trùng nếu những chiếc gai không nhanh chóng được loại bỏ.
1. Dấu hiệu nhận biết các vết thương do sinh vật biển gây nên:
Chủ yêu các dấu hiệu sẽ khác nhau phụ thuộc vào loài gây nên vết thương, nhưng vẫn có một điểm chung la:
■ Đau, tấy đỏ, sưng tại chỗ bị đốt và ngứa nhiều
Lưu ý: đối với vết thương do sứa đốt thường mẩn đỏ rõ hình dạng súc tu (dạng thẳng hoặc xoắn), gây đau rát nhiều
■ Có thể tiến triển đến nổi mề đay toàn thân
■ Buồn nôn và nôn
■ Đau đầu
■ Đau bụng, tiêu chảy, chảy nước mắt, nước mũi, vã mồ hôi
■ Tim đập nhanh, huyết áp hạ thấp, có dấu hiệu của sốc
■ Nặng nhất nạn nhân có thể lơ mơ, co giật, có thể dẫn đến lơ mơ
2. Các bước xử trí vết thương do sinh vật biển gây nên:
Mục tiêu của bạn:
■ Giảm đau và khó chịu cho nạn nhân
■ Tìm trợ giúp y tế nếu cần
Các bước thực hiện sơ cứu:
Bước 1:
Người sơ cứu cần đeo găng hoặc bảo vệ tay bằng khăn, túi nilon để lấy các xúc tu hoặc tay sứa vẫn còn bám trên người ra khỏi nạn nhân. Đối với trường hợp các gai độc quan sát được bằng mắt thường găm không quá sâu, hãy thử gỡ gai độc ra nếu có thể.
Bước 2:
Trấn an nạn nhân, điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ, hạn chế vận động vùng bị thương
Bước 3:
+ Khuyến khích nạn nhân ngồi hoặc nằm xuống. Ngâm vùng bị đốt trong nước nóng (40-41ºC/104-106ºF) hoặc ở ngưỡng nhiệt độ cao nhất nạn nhân có thể chịu được trong mười phút để giảm đau và sưng.
+ Ngoài ra, nếu không có nước nóng ngay lập tức hãy rửa vùng bị thương bằng nước lạnh sạch hoặc bằng chính nước biển.
Bước 4:
Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn – nhịp thở, mạch và mức độ đáp ứng. Theo dõi các dấu hiệu của phản ứng dị ứng, ví dụ như thở rít và ngứa da.
Bước 5:
Đưa nạn nhân tới cơ sở y tế gần nhất để được xử trí giải độc hoặc loại bỏ các gai độc một cách an toàn
Cảnh báo:
■ Không băng vết thương.
■ Không làm bỏng nạn nhân.
3. Cách phòng tránh hậu quả do các vết thương sinh vật biển gây nên:
Tư trang khi đi tắm biển nên có một số thuốc giảm ngứa, kháng sinh và một chai nước lạnh sạch
Chỉ bơi và vui chơi tại các khu vực được đánh dấu và cho phép trên biển
Nếu trong quá trình tắm biển, thấy cơ thể ngứa ở bất kỳ vị trí nào cần len bờ ngay để kiểm tra xem có phải bị đốt không, để có các biện pháp xử trí kịp thời
Đặc biệt, đối với trẻ nhỏ, bố mẹ nên để ý tới các biểu hiện bất thường của con, tránh để con tự chơi một mình dưới nước, đồ bơi của con thì nên là đồ dài tay, quần dài.
4. Lợi ích của việc tham gia khóa học sơ cấp cứu
Để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình, việc nắm vững các kỹ năng sơ cấp cứu là vô cùng quan trọng. Việc tham gia khóa học sơ cấp cứu từ Wellbeing sẽ giúp bạn:
Biết cách xử lý nhanh các tình huống khẩn cấp.
Giảm thiểu nguy cơ biến chứng do vết thương gây ra.
Tăng cường kỹ năng ứng phó với các loại chấn thương phổ biến.
Hãy tham gia ngay để trang bị cho mình kiến thức bảo vệ sức khỏe an toàn nhất!
5. Những hiểu lầm phổ biến về sơ cứu vết thương do sinh vật biển
- Hiểu lầm 1: Dùng giấm hoặc nước tiểu để trung hòa nọc độc
Nhiều người cho rằng giấm hoặc nước tiểu có thể trung hòa nọc độc của sứa hoặc các loài sinh vật biển khác. Tuy nhiên, điều này không những không hiệu quả mà còn có thể làm vết thương nghiêm trọng hơn. Thay vào đó, nên rửa vết thương bằng nước biển sạch hoặc nước nóng.
- Hiểu lầm 2: Dùng cồn hoặc amoniac để khử trùng
Cồn và amoniac có thể làm tổn thương mô da và khiến nọc độc lan rộng. Tốt nhất là sử dụng nước sạch và dung dịch sát khuẩn y tế nếu có.
- Hiểu lầm 3: Cào hoặc chà xát vết thương để loại bỏ nọc độc
Việc cào hoặc chà xát có thể làm các gai độc vỡ ra và đẩy sâu vào da hơn. Hãy dùng nhíp hoặc vật dụng sạch để loại bỏ gai một cách cẩn thận.
6. Các tình huống thực tế cần sơ cấp cứu nhanh chóng
Bị sứa đốt khi đang bơi xa bờ: Nếu bạn hoặc ai đó bị sứa đốt khi đang bơi, hãy giữ bình tĩnh, bơi từ từ vào bờ và tránh hoảng loạn để không bị chuột rút.
Bước phải nhím biển khi đi chân trần: Không cố gắng rút gai bằng tay nếu gai đâm sâu, mà hãy ngâm chân trong nước ấm và đến cơ sở y tế.
Phản ứng dị ứng sau khi tiếp xúc với sinh vật biển: Nếu nạn nhân có dấu hiệu sốc phản vệ như khó thở, hãy lập tức gọi cấp cứu và tìm sự trợ giúp y tế ngay.