Đừng hoảng loạn khi thấy nạn nhân ngất! |Wellbeing

BS Lưu Thị Minh Trang – Tập huấn viên Dự án Sơ cứu nhanh – Giành sự sống

Tổ chức giáo dục sức khỏe Wellbeing

Ngất là một trường hợp bạn sẽ gặp rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngất, mỗi nguyên nhân yêu cầu các cách xử trí khác nhau. Tuy nhiên, có những bước làm chung khi gặp nạn nhân bị ngất bạn cần nắm được. Hãy cùng tìm hiểu các bước sơ cấp cứu ấy qua bài viết dưới đây.

1. Đại cương về ngất:

1.1. Khái niệm:

• Ngất là sự mất ý thức ngắn, đi kèm với mất khả năng giữ tư thế gây ra bởi sự suy giảm tạm thời dòng máu tới cung cấp cho não.

• Khi một người bị ngất, nhịp tim trở nên rất chậm. Tuy nhiên, nhịp tim sẽ sớm tăng và trở về bình thường. Một nạn nhân bị ngất thường phục hồi nhanh và hoàn toàn, các chức năng thần kinh cơ bản quay trở về một cách tự phát.

1.2. Các nguyên nhân dẫn đến ngất:

• Các nguyên nhân đe dọa tính mạng:

+ Nguyên nhân ở tim: nhịp tim không đều, loạn nhịp, các bất thường về cấu tạo ở tim (hẹp van tim, hở van tim) dẫn đến máu không được đẩy lên não đủ với nhu cầu sử dụng.

+ Chảy máu: do mất một lượng máu lớn cùng một lúc,bao gồm: chấn thương, chảy máu dạ dày, vỡ túi phồng động mạch chủ, thai ngoài tử cung vỡ, nang buồng trứng xuất huyết, vỡ lách.

+ Chảy máu trong não: nếu đi kèm với đau đầu cần nghĩ tới nguyên nhân này

• Các nguyên nhân thường gặp ngoài đời sống: 

+ Phản ứng cơ thể với đau, kiệt sức, thiếu ăn hoặc căng thẳng tâm lí

+ Hay gặp sau những giai đoạn dài không vận động thể lực, như đứng hoặc ngồi im, đặc biệt trong không khí ấm áp. Việc không vận động này làm cho máu bị ứ lại ở chân, giảm lượng máu tới não.

+ Do thuốc, hoặc sử dụng chất gây nghiện quá liều

+ Do rượu

2. Các bước xử trí khi gặp nạn nhân ngất:

2.1. Các dấu hiệu nhận biết:

• Những khoảng mất ý thức ngắn làm cho nạn nhân ngã xuống đất

• Mạch chậm

• Da nhợt, lạnh và vã mồ hôi

2.2. Mục tiêu của bạn:

• Cải thiện dòng máu tới não

• Trấn an nạn nhân và làm cho họ thoái mái

2.3. Các bước xử trí ngất:

• Bước 1:

+ Khi nạn nhân cảm thấy choáng ngất, khuyên họ nằm xuống. 

+ Quỳ xuống, nâng chân họ lên, đỡ mắt cá chân của họ trên vai bạn để cải thiện dòng máu đến não. 

+ Quan sát mặt nạn nhân để thấy các dấu hiệu hồi phục.

• Bước 2:

Đảm bảo rằng nạn nhân có thật nhiều không khí trong lành; yêu cầu ai đó mở cửa sổ nếu bạn đang ở trong nhà. Nếu nạn nhân mặc nhiều quần áo hoặc quần áo quá chật, cởi bỏ bớt đồ. Thêm vào đó, yêu cầu những người xung quanh đứng ra xa.

• Bước 3:

+ Khi nạn nhân hồi phục, trấn an họ và giúp họ ngồi dậy từ từ. 

+ Nếu nạn nhân lại bắt đầu cảm thấy choáng ngất, khuyên họ nằm xuống lần nữa, và nâng và đỡ chân họ cho tới khi họ hồi phục hoàn toàn.

Lưu ý: Nếu nạn nhân là phụ nữ ở trong giai đoan cuối của thai kì, giúp cô ấy nằm xuống để cô ấy nghiêng về phía bên trái của mình nhằm ngăn không cho tử cung chứa thai hạn chế dòng máu chảy về tim.

Cảnh báo:

Nếu nạn nhân không nhanh chóng hồi phục lại ý thức, mở đường thở và kiểm tra hô hấp (xem thêm “Xử trí nạn nhân mất ý thức”)

Để nắm rõ hơn các kỹ năng sơ cứu trong các tình huống khẩn cấp, bệnh thường gặp, quý độc giả có thể tham khảo thêm thông tin tại các Khoá học từ Wellbeing: Tại Đây