XỬ TRÍ CHẢY MÁU MŨI ĐÚNG CÁCH - Hãy lưu lại! | Wellbeing
Chảy máu mũi thường tự phát và lành tính. Tuy nhiên, chảy máu mũi cũng có thể là kết quả của các chấn thương vùng mặt, huyết áp cao và rối loạn đông máu. Trong trường hợp chảy máu mũi ồ ạt, máu có thể chảy xuống cổ họng và gây nôn. Sơ cấp cứu chính xác sẽ giúp cầm máu nhanh chóng và hạn chế biến chứng do chảy máu vào đường thở.
Mục tiêu của bạn: Duy trì đường thở thông thoáng và kiểm soát chảy máu
1. Các bước xử trí khi gặp nạn nhân bị chảy máu mũi:
Bước 1: Hướng dẫn nạn nhân ngồi xuống và cúi đầu về phía trước để máu có thể chảy ra từ lỗ mũi trước. Hướng dẫn nạn nhân thở bằng miệng (động tác này cũng giúp nạn nhân bình tĩnh lại) và dùng hai ngón tay ép hai cánh mũi lại trong 10 phút. Trấn an và hỗ trợ nạn nhân nếu cần thiết
Bước 2: Khuyên nạn nhân không nói, nuốt, ho, khạc nhổ hoặc ngửi vì động tác này có thể làm cục máu đông trong mũi bị bật ra. Đưa nạn nhân một tấm vải hoặc khăn giấy sạch để lau và thâm máu chảy ra.
Bước 3: Sau 10 phút, hướng dẫn nạn nhân thả lỏng tay đang ép hai cánh mũi. Nếu máu chưa ngừng chảy, yêu cầu nạn nhân tiếp tục dùng tay ép hai lần nữa, mỗi lần khoảng 10 phút.
Bước 4: Khi máu đã ngừng chảy, hướng dẫn nạn nhân cúi người về phía trước rồi làm sạch quanh mũi bằng nước ấm. Khuyên nạn nhân nghỉ ngơi yên tĩnh trong vài giờ. Tránh vận động mạnh và đặc biệt không được xì mũi vì sẽ làm bung cục máu đông gây ra chảy máu.
Bước 5: Nếu máu đã ngừng chảy lại chảy lại, hãy giúp nạn nhân tiếp tục ép lên mũi.
Bước 6: Nếu chảy máu mũi nghiêm trọng hoặc kéo dài hơn 30 phút, hãy đưa hoặc gửi nạn nhân tới bệnh viên.
Chú ý: Không để nạn nhân ngửa đầu ra sau vì máu có thể chảy ngược xuống cổ họng và gây nôn.
2. Những điều KHÔNG nên làm khi sơ cấp cứu chảy máu mũi
🚫 Không để nạn nhân ngửa đầu ra sau: Điều này có thể khiến máu chảy ngược xuống cổ họng, gây buồn nôn hoặc tắc nghẽn đường thở.
🚫 Không dùng bông gòn hoặc giấy nhét vào mũi: Việc này có thể làm máu không thoát ra ngoài, dẫn đến đông máu trong mũi và gây nhiễm trùng.
🚫 Không hắt hơi mạnh hoặc xì mũi ngay sau khi cầm máu: Điều này có thể làm tổn thương lại mạch máu và gây chảy máu trở lại.
🚫 Không uống rượu bia hoặc đồ uống nóng: Những chất này có thể làm giãn mạch, tăng nguy cơ chảy máu mũi tái phát.
3. Cách phòng ngừa chảy máu mũi
- Dưỡng ẩm mũi: Nếu sống ở môi trường khô, có thể dùng máy tạo độ ẩm hoặc bôi vaseline vào niêm mạc mũi để tránh khô và kích ứng.
- Tránh ngoáy mũi hoặc xì mũi quá mạnh: Hành động này có thể làm tổn thương mạch máu trong mũi.
- Bảo vệ mũi khi chơi thể thao: Nếu tham gia các môn thể thao đối kháng, hãy đeo dụng cụ bảo vệ mũi.
- Kiểm tra huyết áp định kỳ: Nếu có tiền sử huyết áp cao, cần kiểm soát tốt để tránh chảy máu mũi do vỡ mạch máu.
- Hạn chế tiếp xúc với chất gây dị ứng: Nếu bạn bị viêm mũi dị ứng, hãy tránh xa các tác nhân gây kích ứng như phấn hoa, bụi bẩn, lông thú cưng.
4. Chế độ ăn uống giúp giảm nguy cơ chảy máu mũi
Chảy máu mũi không chỉ do chấn thương mà còn có thể xuất phát từ các yếu tố bên trong cơ thể, bao gồm thiếu hụt dinh dưỡng, mất nước, hay tình trạng mạch máu yếu. Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ ăn uống giúp tăng cường sức khỏe mạch máu và hạn chế nguy cơ chảy máu mũi.
4.1. Bổ sung thực phẩm giàu vitamin C
Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức bền thành mạch, giúp giảm nguy cơ vỡ mao mạch dẫn đến chảy máu mũi. Bạn nên bổ sung:
- Trái cây họ cam quýt: Cam, chanh, bưởi, quýt
- Dâu tây, kiwi
- Ớt chuông, cà chua
- Bông cải xanh, rau cải xanh
4.2. Bổ sung vitamin K để hỗ trợ quá trình đông máu
Vitamin K giúp cơ thể kiểm soát quá trình đông máu, giảm nguy cơ chảy máu kéo dài. Một số thực phẩm giàu vitamin K gồm:
- Rau lá xanh: Cải bó xôi, cải xoăn, rau muống
- Bông cải xanh
- Đậu nành, đậu xanh
- Gan động vật
4.3. Thực phẩm giàu sắt giúp phòng ngừa thiếu máu
Nếu chảy máu mũi thường xuyên, bạn có thể bị mất một lượng máu nhỏ, gây thiếu sắt. Cung cấp đủ sắt giúp tái tạo hồng cầu và ngăn ngừa thiếu máu:
- Thịt đỏ: Thịt bò, thịt cừu
- Hải sản: Hàu, sò, nghêu
- Đậu lăng, đậu đỏ, đậu gà
- Ngũ cốc nguyên cám
4.4. Uống đủ nước để duy trì độ ẩm niêm mạc mũi
Mũi bị khô là nguyên nhân phổ biến gây chảy máu mũi, đặc biệt vào mùa hanh khô. Cách đơn giản nhất để giữ ẩm cho niêm mạc mũi là uống đủ nước. Bạn nên:
- Uống từ 1.5 - 2 lít nước/ngày
- Hạn chế đồ uống có cồn và caffeine vì chúng có thể gây mất nước
- Tăng cường ăn đồ lỏng như cháo, súp hoặc uống nước ép trái cây
4.5. Bổ sung Omega-3 để chống viêm và bảo vệ thành mạch
Omega-3 có tác dụng chống viêm, giúp bảo vệ và tăng cường độ bền của mạch máu. Bạn có thể bổ sung từ:
- Cá hồi, cá thu, cá mòi
- Hạt lanh, hạt chia
- Quả óc chó, hạnh nhân
Để nắm rõ hơn các kỹ năng sơ cứu trong các tình huống khẩn cấp, bệnh thường gặp, quý độc giả có thể tham khảo thêm thông tin tại các Khoá học từ Wellbeing: Tại Đây