SƠ CẤP CỨU NẠN NHÂN TIÊU CHẢY CẤP| Wellbeing

Sơ cấp cứu nạn nhan tiêu chảy cấp đúng cách là vô cùng quan trọng. Tình trạng tiêu chảy làm cho cơ thể mất đi các loại dịch và muối cần thiết. Dẫn đến tình trạng mất nước, nguy hiểm và nặng hơn là tình trạng giảm thể tích tuần hoàn, máu bị cô đặc, tim không thể bơm máu đi nuôi cơ thể, ở tình trạng này nạn nhân có thể tử vong. Vì vậy, các biện pháp bù lại lượng dịch và muối khoáng đã mất là biện pháp chính trong sơ cấp cứu nạn nhân tiêu chảy.

1. Các bước sơ cấp cứu nạn nhân tiêu chảy cấp bao gồm:

- Bước 1: Trấn an nạn nhân nếu họ nôn và đưa họ một chiếc khăn ẩm ấm để lau mặt

- Bước 2:

+ Cho họ uống nước hoặc nước trái cây không pha thêm đường từng ngụm chậm rãi và thường xuyên.

+ Pha oresol theo đúng tỷ lệ nước khuyên dùng trên vỏ (nước đun sôi để nguội), chia nhỏ uống từng đợt đến hết. Chú ý: oresol đã pha chỉ được dùng trong vòng 24h.

- Bước 3: Khi nạn nhân đói trở lại, khuyên họ ăn những thực phẩm dễ tiêu hóa như mì ống, bánh mì hoặc khoai tây trong 24 giờ đầu tiên.

- Bước 4: Nếu có bất kỳ biểu hiện bất thường nào: đi ngoài tăng số lượng, đi ngoài lẫn máu, nạn nhân li bì, sốt cao,… cần đưa đến ngay cơ sở y tế để được điều trị chăm sóc và điều trị chuyên sâu.

2. Những điều KHÔNG nên làm khi sơ cấp cứu tiêu chảy cấp
Việc sơ cứu đúng cách giúp nạn nhân tiêu chảy cấp tránh mất nước nghiêm trọng và giảm nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, có một số sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi xử lý tình trạng này. Dưới đây là những điều tuyệt đối không nên làm:

- Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy
Một trong những sai lầm nghiêm trọng nhất khi sơ cấp cứu tiêu chảy cấp là tự ý sử dụng thuốc cầm tiêu chảy như Loperamid, Diphenoxylate mà không có chỉ định của bác sĩ.

• Tại sao không nên dùng? Những loại thuốc này ức chế nhu động ruột, làm chậm quá trình bài tiết phân. Trong nhiều trường hợp tiêu chảy do nhiễm trùng, cơ thể cần loại bỏ vi khuẩn, virus hoặc độc tố ra ngoài qua phân. Nếu sử dụng thuốc cầm tiêu chảy quá sớm, vi khuẩn và độc tố có thể bị giữ lại trong đường ruột, làm bệnh kéo dài hoặc nặng hơn.
• Khi nào được sử dụng? Thuốc cầm tiêu chảy chỉ nên được dùng theo hướng dẫn của bác sĩ, thường chỉ áp dụng khi tiêu chảy không do nhiễm khuẩn, như tiêu chảy do hội chứng ruột kích thích.

- Không uống nước ngọt có gas, nước tăng lực hoặc đồ uống có cồn
Nhiều người nhầm tưởng rằng nước ngọt có gas hoặc nước tăng lực có thể giúp bù nước nhanh chóng, nhưng thực tế chúng có thể làm tình trạng mất nước trở nên tồi tệ hơn.

• Nước ngọt có gas chứa nhiều đường và caffeine, có thể làm tăng nhu động ruột và gây mất nước nặng hơn.
• Nước tăng lực không thay thế được Oresol vì thành phần điện giải không đủ cân đối để bù lại lượng nước và muối khoáng đã mất.
• Rượu, bia và cà phê có tính lợi tiểu, kích thích cơ thể bài tiết nhiều nước hơn, làm nặng thêm tình trạng mất nước và điện giải.

💡 Giải pháp thay thế: Nếu không có Oresol, bạn có thể sử dụng nước cháo muối, nước dừa hoặc dung dịch bù nước tự pha (1 lít nước + 6g muối + 40g đường).

- Không tự ý dùng kháng sinh
Nhiều người có thói quen dùng kháng sinh ngay khi bị tiêu chảy, nhưng đây là một sai lầm nguy hiểm.Tiêu chảy không phải lúc nào cũng do vi khuẩn. Đa số trường hợp tiêu chảy cấp (đặc biệt ở trẻ em) là do virus như Rotavirus, trong khi kháng sinh chỉ có tác dụng đối với vi khuẩn.
Lạm dụng kháng sinh có thể gây kháng thuốc, làm suy giảm hệ vi sinh đường ruột, khiến tiêu chảy kéo dài hơn.
Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt trong các trường hợp tiêu chảy do vi khuẩn như Shigella, Salmonella hoặc Campylobacter, có biểu hiện như sốt cao, đi ngoài phân lẫn máu hoặc mủ.
3. Cách phòng tránh tiêu chảy cấp
Phòng bệnh luôn quan trọng hơn chữa bệnh. Tiêu chảy cấp có thể phòng tránh hiệu quả bằng cách tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh cá nhân, ăn uống an toàn và tiêm phòng đầy đủ.

✅ Giữ vệ sinh cá nhân

• Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc với đồ vật bẩn hoặc chăm sóc người bệnh.
• Cắt móng tay gọn gàng, tránh đưa tay lên miệng để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Sử dụng nhà vệ sinh sạch sẽ, không phóng uế bừa bãi để tránh lây lan mầm bệnh.

✅ An toàn thực phẩm

• Ăn chín, uống sôi: Không ăn thức ăn tái, sống như gỏi cá, tiết canh, rau sống chưa rửa kỹ.
• Bảo quản thực phẩm đúng cách: Tránh để thực phẩm ngoài nhiệt độ phòng quá lâu, bảo quản trong tủ lạnh khi cần thiết.
• Không sử dụng thực phẩm ôi thiu, hết hạn.

✅ Uống nước sạch

• Chỉ uống nước đã đun sôi hoặc nước đã qua hệ thống lọc đảm bảo tiêu chuẩn.
• Không uống nước lã, nước giếng chưa qua xử lý hoặc nước từ nguồn không rõ ràng.
• Sử dụng bình đựng nước sạch, tránh để nhiễm khuẩn chéo từ ly, chai nước bẩn.

✅ Tiêm phòng Rotavirus

• Tiêm vắc-xin phòng Rotavirus cho trẻ em là biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ tiêu chảy cấp do virus.
• Vắc-xin Rotavirus thường được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 6 tuần tuổi và hoàn thành trước 8 tháng tuổi.
• Tiêm phòng giúp giảm nguy cơ nhập viện do tiêu chảy nặng ở trẻ nhỏ.

Tiêu chảy cấp là một tình trạng nguy hiểm nếu không được sơ cứu và xử lý kịp thời. Việc trang bị kiến thức đúng giúp bạn không chỉ chăm sóc bản thân và gia đình tốt hơn, mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Là đơn vị đào tạo sơ cấp cứu uy tín, mang đến các khóa học sơ cấp cứu chất lượng cao. Tổ chức Giáo dục Sức khỏe Wellbeing thiết kế chương trình học sơ cấp cứu giúp bạn và tổ chức trang bị kỹ năng ứng phó hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp. Hãy tham gia khóa học sơ cấp cứu của chúng tôi ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.