Cơ thể trẻ sơ sinh rất nhạy cảm, chỉ một vài sai lầm nhỏ trong chăm sóc và xử trí có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Nhiều phụ huynh  xử lý tình huống theo kinh nghiệm truyền miệng, không đúng y khoa vô tình gây hại cho con mà không hề hay biết. Hãy cùng Wellbeing nhận diện những tình huống dễ gặp và biết cách xử trí đúng để bảo vệ trẻ sơ sinh mẹ nhé.

1. Vì sao mẹ dễ xử trí sai khi chăm bé?

Chăm sóc trẻ sơ sinh là một hành trình đầy áp lực, đặc biệt đối với những người lần đầu làm mẹ. Một trong những nguyên nhân khiến mẹ dễ xử trí sai là thiếu kiến thức khoa học, thay vào đó lại dựa vào kinh nghiệm truyền miệng hoặc mẹo dân gian không kiểm chứng. Khi bé có biểu hiện lạ, mẹ thường rơi vào tâm lý hoảng loạn, dẫn đến hành động vội vàng, cảm tính.

Nhiều mẹ cũng không phân biệt được đâu là dấu hiệu sinh lý bình thường và đâu là dấu hiệu nguy hiểm, từ đó chậm trễ trong việc đưa trẻ đi khám hoặc xử lý sai cách tại nhà. Đặc biệt, do chưa từng được học hoặc thực hành kỹ năng sơ cứu, chăm sóc cơ bản, mẹ thường lúng túng khi đối mặt với các tình huống như bé bị sặc, sốt cao, co giật…

2. Các tình huống và cách xử trí sai mẹ cần né

Trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, không ít mẹ xử trí theo kinh nghiệm truyền miệng mà không nhận ra mình đang vô tình gây hại. Dưới đây là những tình huống phổ biến và cách xử trí sai mà mẹ 

Cho em bé dùng thuốc hạ sốt người lớn

Một trong những tình huống phổ biến là khi trẻ bị sốt, không ít mẹ tự ý chia nhỏ viên paracetamol của người lớn để cho bé uống. Việc này rất nguy hiểm vì dễ gây quá liều, tổn thương gan hoặc khiến bé bị hạ thân nhiệt quá mức. Cách xử trí an toàn là sử dụng thuốc hạ sốt phù hợp với trẻ nhỏ, đúng liều lượng theo cân nặng và nên đưa bé đến cơ sở y tế khi chưa chắc chắn về tình trạng sức khỏe.

Ảnh 1: Phụ huynh cho trẻ uống thuốc của người lớn 

Bế đứng dậy và vỗ mạnh khi trẻ nôn trớ

Khi bé bị nôn trớ, nhiều người có thói quen bế dựng bé dậy và vỗ mạnh vào lưng. Tuy nhiên, lực tác động mạnh có thể gây tổn thương cột sống hoặc khiến dịch trào ngược vào phổi, dẫn đến viêm phổi hít. Trong trường hợp này, điều cần làm là giữ bé ở tư thế nghiêng, đầu quay sang một bên và vỗ nhẹ lưng để bé dễ dàng tống dịch ra ngoài.

Bóp mạnh ngực khi tắc tia sữa

Với các mẹ bị tắc tia sữa, nhiều người chọn cách chườm lạnh và bóp mạnh ngực để đẩy sữa ra. Cách làm này không chỉ không hiệu quả mà còn có thể gây tụ máu, viêm tuyến vú, thậm chí dẫn đến áp-xe. Giải pháp đúng là chườm ấm và massage nhẹ nhàng theo hướng dẫn chuyên môn để thông tia sữa một cách an toàn.

Hút mũi cho trẻ bằng miệng

Khi thấy bé khó thở, một số mẹ dùng miệng hút mũi cho con mà không biết hành động này có thể truyền vi khuẩn từ người lớn sang trẻ, gây viêm mũi, viêm họng hoặc nhiễm khuẩn hô hấp. Biện pháp an toàn là sử dụng dụng cụ hút mũi chuyên dụng, sau khi đã nhỏ nước muối sinh lý để làm loãng dịch nhầy, đảm bảo vệ sinh và không làm tổn thương mũi bé.

Ảnh 2: Hút mũi bằng dụng cụ sẽ an toàn hơn cho trẻ

3. Phụ huynh cần làm gì để biết cách xử trí đúng?

Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, điều quan trọng không chỉ là có tình yêu thương mà còn phải có kiến thức đúng và phản xạ xử lý kịp thời. Vậy phụ huynh nên bắt đầu từ đâu? Mọi người có thể tham khảo hai cách củng cố kiến thức chăm sóc em bé ngay sau đây

Học từ các nguồn đáng tin cậy chuẩn khoa học

Thay vì tìm kiếm thông tin lan man trên mạng hay làm theo các mẹo dân gian được chia sẻ trong các nhóm không kiểm chứng, mẹ nên tiếp cận kiến thức từ các bác sĩ nhi, chuyên gia sơ sinh, hoặc tham gia những khóa học tiền sản chất lượng.

Một trong những địa chỉ đáng tin cậy mẹ có thể tham khảo là khóa học tiền sản của Wellbeing, nơi cung cấp kiến thức chuẩn y khoa, dễ hiểu và có tính thực hành cao giúp mẹ tự tin xử trí các tình huống từ đơn giản đến khẩn cấp. Bên cạnh đó phụ huynh có thể trao đổi thêm nhiều phương pháp nuôi dạy con đến từ các chuyên gia y tế.

Thực hành các kỹ năng trước khi sinh em bé

Nhiều mẹ nghĩ sau khi sinh bé rồi mới bắt đầu học cách chăm con. Tuy nhiên, tâm lý sau sinh thường dễ rối loạn, mệt mỏi và khó tiếp thu kiến thức mới, nên việc học lúc đó không còn hiệu quả.

Việc học và thực hành từ sớm trong thai kỳ sẽ giúp mẹ hình thành phản xạ xử lý tự nhiên, tránh lúng túng khi bé gặp tình huống nguy cấp. Trong khóa học tiền sản Wellbeing, mẹ sẽ được hướng dẫn cụ thể cách phân biệt dấu hiệu nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, cũng như thực hành kỹ thuật xử lý đúng trong các tình huống như sốt, sặc, nôn trớ, hay tắc tia sữa.

Thực hành các kỹ năng để chăm sóc trẻ

Không một phụ huynh nào muốn mình rơi vào tình trạng xử trí sai gây nguy hiểm cho con, thế nên việc trang bị kiến thức đúng và thực hành kỹ năng từ sớm sẽ giúp mẹ chủ động hơn trong mọi tình huống. Mẹ không cần trở thành bác sĩ, chỉ cần hiểu những điều cơ bản và phản xạ đúng lúc là đã đủ để bảo vệ con an toàn.