Sặc sữa là một trong những tình huống nguy hiểm và dễ xảy ra ở trẻ sơ sinh, đặc biệt trong những tháng đầu đời khi phản xạ nuốt của bé chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, không ít mẹ lúng túng và xử lý sai cách khi bé bị sặc, khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng đe dọa trực tiếp đến tính mạng trẻ. 

1. Sặc sữa là hiện tượng gì?

Sặc sữa là tình trạng sữa không đi xuống dạ dày như bình thường mà bị chảy ngược vào khí quản, gây cản trở quá trình hô hấp của trẻ. Khi sữa tràn vào đường thở, bé sẽ phản xạ ho mạnh để đẩy chất lỏng ra ngoài. Tuy nhiên, nếu sặc quá nhiều hoặc xử trí chậm, bé có thể bị tắc nghẽn đường thở, tím tái, thậm chí ngừng thở – đây là tình huống nguy hiểm, cần được nhận diện và can thiệp kịp thời.

2. Vì sao trẻ nhỏ dễ bị sặc sữa?

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ bị sặc sữa hơn người lớn vì cấu trúc hệ hô hấp và tiêu hóa của bé chưa hoàn thiện. Đặc biệt, nắp thanh môn – bộ phận ngăn thức ăn tràn vào khí quản – hoạt động còn yếu và thiếu đồng bộ. Đồng thời, phản xạ nuốt của trẻ trong giai đoạn đầu đời cũng chưa phát triển toàn diện, dẫn đến tình trạng sữa dễ đi lạc vào đường thở.

Bên cạnh đó, tư thế cho bú sai cũng là nguyên nhân phổ biến gây sặc. Nếu mẹ để bé bú khi đang nằm quá nghiêng, bú khi bé đang khóc, bú quá nhanh hoặc bị ép bú khi chưa sẵn sàng, nguy cơ sặc sữa sẽ tăng cao. Do đó, việc nắm rõ nguyên nhân và có kỹ năng xử lý đúng cách sẽ giúp mẹ bảo vệ bé an toàn hơn trong từng cữ bú.

Ảnh 1: Cho trẻ bú đúng tư thế phòng ngừa sặc 

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị sặc sữa

Sặc sữa ở trẻ sơ sinh thường xảy ra bất ngờ và diễn tiến rất nhanh, vì vậy cha mẹ cần đặc biệt lưu ý các dấu hiệu cảnh báo để can thiệp kịp thời. Một trong những biểu hiện đầu tiên là bé ho liên tục, nấc cục hoặc khò khè khi đang bú. Nếu tình trạng kéo dài, bé có thể ngưng bú đột ngột, mặt đỏ bừng hoặc chuyển sang tím tái, nhất là quanh môi và đầu ngón tay.

Ở những trường hợp nặng hơn, mẹ có thể thấy sữa trào ra mũi hoặc miệng, bé khóc ré hoặc đột nhiên lịm đi, không còn phản ứng, thậm chí ngừng thở trong vài giây. Đây là tình huống nguy hiểm, nếu không được xử lý đúng cách và kịp thời có thể ảnh hưởng đến tính mạng trẻ.

4. Xử trí sặc sữa đúng cách tại nhà cho phụ huynh

Khi trẻ bị sặc sữa, phản ứng đầu tiên của cha mẹ rất quan trọng, vì chỉ cần xử lý đúng và kịp thời sẽ giúp bé vượt qua tình huống nguy hiểm. Điều đầu tiên cần nhớ là giữ bình tĩnh. Tuyệt đối không được la hét, lắc mạnh bé hoặc bế dựng lên đột ngột, vì điều này có thể khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. Thay vào đó, hãy hít sâu, giữ bình tĩnh để không làm bé hoảng loạn thêm.

Tiếp theo, cần thực hiện tư thế sơ cứu nhanh tại chỗ. Mẹ nên đặt bé nằm sấp trên cẳng tay, đầu thấp hơn mông, tay còn lại vỗ nhẹ giữa hai bả vai từ 5–10 cái theo hướng từ dưới lên trên. Quan sát xem bé có ho được, sữa trào ra mũi hoặc miệng hay không, đó là dấu hiệu tốt cho thấy bé đã dần thông đường thở.

Nếu bé có biểu hiện tím tái, không phản ứng, ngưng thở, cần gọi cấp cứu ngay lập tức. Trong thời gian chờ xe cấp cứu đến, cần thực hiện hô hấp nhân tạo dành cho trẻ dưới 1 tuổi, bao gồm thổi ngạt và ép ngực theo đúng kỹ thuật được hướng dẫn từ chuyên gia.

Sau khi xử lý tình huống sặc sữa, mẹ vẫn cần theo dõi bé sát sao trong 24 giờ tiếp theo. Nếu thấy bé có biểu hiện khò khè, thở nhanh, sốt hoặc bỏ bú, cần đưa đến bệnh viện ngay vì đó có thể là dấu hiệu của viêm phổi.

Ảnh 2: Cách xử trí khi con bị sặc sữa 

5. Mẹ có thể học kỹ năng xử trí sặc sữa ở đâu?

Trong thời đại số, không khó để tìm thấy các video hướng dẫn xử trí sặc sữa trên mạng. Tuy nhiên, phần lớn các video chỉ mang tính minh họa, không giúp mẹ thực hành đúng kỹ thuật trong tình huống thật. Khi đối diện với tình huống nguy cấp, nếu chưa từng thực hành, mẹ rất dễ hoảng loạn và xử lý sai.

Giải pháp tốt nhất là tham gia một khóa học tiền sản có hướng dẫn thực hành trực tiếp cùng chuyên gia. Đây là cách hiệu quả để mẹ vừa học kiến thức chuẩn y khoa, vừa rèn luyện kỹ năng sơ cứu thực tế.

Tại khóa học tiền sản Wellbeing, mẹ sẽ được:

• Học kỹ thuật xử trí sặc sữa, ngạt thở và sơ cứu cơ bản cho trẻ sơ sinh
• Hướng dẫn tư thế bú đúng, các mẹo phòng ngừa nôn trớ và sặc
• Thực hành cùng chuyên viên y tế, giúp mẹ hình thành phản xạ tự nhiên khi có sự cố xảy ra

Khoá học của Wellbeing giúp mẹ có thêm kỹ năng sơ cứu

Việc chuẩn bị kỹ năng từ trước sinh sẽ giúp mẹ bình tĩnh, tự tin và xử lý chính xác trong những giây phút quyết định, bảo vệ an toàn cho bé ngay tại nhà. Thế nên việc tham gia các khóa đào tạo và trang bị thêm kiến thức sẽ giúp hành trình nuôi dưỡng con cái trở nên khoa học và dễ dàng hơn.

Tham khảo tại
https://tamanhhospital.vn/cach-xu-ly-tre-so-sinh-bi-sac-sua/