SƠ CẤP CỨU NẠN NHÂN SỐC PHẢN VỆ | Wellbeing

Ngày 22/4, bác sĩ Sùng Đức Long, Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115, Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương cho biết, ngày 5/4 tiếp nhận nam bệnh nhân 25 tuổi, trú tại Phú Thọ, bị sốc phản vệ nặng sau khi thái một củ hành. Người nhà bệnh nhân cho hay, sau 10 phút thái hành chuẩn bị cho bữa tối, người này bắt đầu có dấu hiệu sưng nề mặt, hai mắt không thể mở, tức ngực, khó thở, tình trạng ngày càng nghiêm trọng.

1. Sốc phản vệ là gì?

Sốc phản vệ là tai biến dị ứng nghiêm trọng nhất, dễ gây tử vong nhất có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Triệu chứng bệnh xuất hiện càng sớm thì bệnh càng nặng, tỉ lệ tử vong càng cao. Có rất nhiều nguyên nhân gây ra sốc phản vệ chứ không chỉ là do tiêm Vaccine.

Bệnh xuất hiện rất nhanh,có thể là ngay lập tức hoặc cũng có thể sau 30 phút dùng thuốc, thử test, hoặc sau khi ăn một loại thức ăn lạ …

2. Những đặc điểm của sốc phản vệ có thể xuất hiện:

- Ban đỏ, ngứa hoặc những vùng da nổi lên (vết lằn)

- Mắt đỏ, ngứa, chảy nước

- Bàn tay, bàn chân hoặc mặt sưng lên

- Đau bụng, nôn và tiêu chảy

Cũng có thể có các biểu hiện như sau:

- Khó thở, mức độ từ tức ngực đến khó thở dữ dội, khiến nạn nhân thở khò khè và thở gấp để lấy khí

- Da nhợt hoặc đỏ bừng

- Có thể nhìn thấy lưỡi và cổ họng sưng lên kèm sưng húp quanh mắt

- Hoảng loạn

- Bối rối và lo âu

- Nạn nhân bất tỉnh

3. Sơ cứu nạn nhân bị sốc phản vệ

Mục tiêu của việc cần sơ cứu sốc phản vệ bao gồm: Giúp nạn nhân dễ thở, xử trí sốc và cuối cùng là thu xếp vận chuyển đến bệnh viện kịp thời. Các bước cơ bản sơ cứu sốc phản vệ như sau:

 Bước 1: Gọi 115 để được trợ giúp cấp cứu. Báo với đội điều hành xe cấp cứu rằng bạn nghi ngờ tình trạng sốc phản vệ.

 Bước 2: Nếu nạn nhân có bơm tiêm tự động adrenalin, giúp họ dùng nó. Nếu họ không thể tự tiêm và bạn biết cách tiêm hãy tiêm nó cho nạn nhân. Kéo chốt an toàn và cầm bơm tiêm trong nắm tay bạn, đẩy đầu bơm dứt khoát vào đùi nạn nhân cho tới khi nó kêu “tách”, bơm thuốc (có thể tiêm qua quần áo). Giữ trong mười giây, tháo bơm tiêm ra, rồi xoa bóp vùng tiêm trong mười giây.

 Bước 3: Giúp nạn nhân ngồi dậy trong tư thế tốt nhất để giúp nạn nhân dễ thở. Nếu họ trở nên nhợt kèm mạch yếu, giúp họ nằm xuống với tư thế hai chân nâng lên.

 Bước 4: Theo dõi và ghi lại các dấu hiệu sinh tồn – nhịp thở, mạch, mức độ đáp ứng– trong khi chờ nhân viên y tế đến Có thể nhắc lại liều adrenalin trong khoảng thời gian năm phút nếu không có sự cải thiện hoặc các triệu chứng xuất hiện trở lại.

4. Nguyên nhân và các tình huống gây sốc phản vệ
Sốc phản vệ không chỉ xuất phát từ một nguyên nhân duy nhất mà có thể xảy ra do nhiều tác nhân khác nhau. Bên cạnh các trường hợp do dị ứng thực phẩm, thuốc hoặc côn trùng, sốc phản vệ còn có thể xảy ra sau các tác nhân không ngờ tới, như:

• Tiếp xúc với một số loại thực phẩm lạ: Những thực phẩm mà cơ thể không quen thuộc có thể kích hoạt phản ứng dị ứng.
• Sử dụng sản phẩm làm đẹp hoặc mỹ phẩm: Một số thành phần trong mỹ phẩm có thể gây ra phản ứng phụ ở những người có da nhạy cảm.
• Tiếp xúc với các chất gây dị ứng môi trường: Phấn hoa, bụi, nấm mốc và các chất ô nhiễm có thể là nguyên nhân gây ra sốc phản vệ ở một số người.

Các ca sốc phản vệ có thể xuất hiện rất nhanh sau khi tiếp xúc, có thể ngay lập tức hoặc sau khoảng 30 phút, và mức độ bệnh có thể tiến triển rất nhanh nếu không được xử lý kịp thời.

5. Cách phòng ngừa sốc phản vệ
Phòng bệnh luôn là chiến lược hiệu quả nhất trong y tế. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa sốc phản vệ, đặc biệt dành cho những người có tiền sử dị ứng hoặc có nguy cơ cao:

5.1. Xác định và tránh các tác nhân gây dị ứng

• Tìm hiểu tiền sử dị ứng: Trước khi tiếp xúc với bất kỳ loại thực phẩm, thuốc hay hóa chất mới nào, hãy xác định rõ các thành phần gây dị ứng của bạn hoặc trẻ.
• Tránh các tác nhân đã biết: Nếu đã biết mình bị dị ứng với một chất nào đó, hãy tránh tiếp xúc và luôn mang theo thuốc chống dị ứng hoặc bơm tiêm adrenalin khi cần thiết.

5.2. Chuẩn bị trang bị y tế tại nhà

• Trang bị bơm tiêm adrenalin: Đối với những người có nguy cơ cao, việc có sẵn bơm tiêm tự động adrenalin là cần thiết.
• Giữ sẵn danh sách các loại thuốc kháng dị ứng: Giúp nhanh chóng tham khảo và sử dụng khi cần thiết.

Hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng, nắm vững các kỹ thuật sơ cấp cứu và đảm bảo rằng bạn có phương án xử trí kịp thời cho những trường hợp khẩn cấp như sốc phản vệ. Sức khỏe và sự an toàn của bạn và những người thân yêu là ưu tiên hàng đầu, và mỗi giây sơ cứu đều có thể là ranh giới giữa sự sống và tử vong.

Là đơn vị đào tạo sơ cấp cứu uy tín, mang đến các khóa học sơ cấp cứu chất lượng cao. Tổ chức Giáo dục Sức khỏe Wellbeing thiết kế chương trình học sơ cấp cứu giúp bạn và tổ chức trang bị kỹ năng ứng phó hiệu quả trong các tình huống khẩn cấp. Hãy tham gia khóa học sơ cấp cứu của chúng tôi ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người thân yêu.