Dịch
Nguyên nhân thể chất và tâm lý gây ra tình trạng thiếu sữa ở mẹ
Việc cho con bú những dòng sữa ngọt lành là một bản năng của người mẹ, thế nhưng không phải mẹ nào cũng có đủ sữa ngay từ đầu. Thế nên hãy cùng tìm hiểu cách khắc phục tình trạng thiếu sữa gây lo lắng và áp lực mẹ nhé.
1. Dấu hiệu nhận biết mẹ đang bị thiếu sữa
Một trong những nỗi lo lớn nhất của các mẹ sau sinh là cảm giác không đủ sữa cho con bú. Tuy nhiên, không phải mẹ nào cũng dễ dàng nhận ra những dấu hiệu cảnh báo. Dưới đây là một số dấu hiệu điển hình cho thấy mẹ có thể đang gặp tình trạng thiếu sữa:
- Bé bú xong vẫn quấy khóc, ngủ không sâu: Đây là dấu hiệu thường thấy khi bé chưa được bú no. Trẻ sơ sinh no sữa thường ngủ sâu và yên tĩnh sau khi bú.
- Không nghe tiếng nuốt sữa, bé bú rất lâu: Trong lúc bú, nếu không nghe thấy tiếng nuốt sữa đều đặn hoặc bé bú kéo dài nhưng vẫn không rời ngực, có thể lượng sữa tiết ra không đủ.
- Mẹ không cảm thấy căng sữa, ngực mềm: Khi sữa chưa về đủ hoặc bị giảm tiết, mẹ sẽ không thấy cảm giác tức sữa hay căng ngực như bình thường.
- Bé không tăng cân, thậm chí sút cân: Đây là dấu hiệu rõ rệt và đáng lo ngại nếu kéo dài, cho thấy bé không được cung cấp đủ dinh dưỡng.
- Ít tã ướt, nước tiểu vàng sẫm: Trẻ bú đủ sữa sẽ có ít nhất 6–8 tã ướt/ngày, nước tiểu nhạt màu.
Ảnh 1: Em bé quấy nhiễu ảnh hưởng đến tâm lý người mẹ
2. Nguyên nhân thể chất gây ra tình trạng thiếu sữa
Thiếu sữa sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có những yếu tố liên quan trực tiếp đến tình trạng thể chất và tinh thần của mẹ. Việc hiểu rõ những nguyên nhân này giúp mẹ chủ động hơn trong việc cải thiện nguồn sữa và chăm sóc sức khỏe sau sinh.
Rối loạn nội tiết tố
Những mẹ có tiền sử buồng trứng đa nang, tiểu đường thai kỳ thường dễ bị rối loạn hormone. Khi prolactin (hormone tạo sữa) và oxytocin (hormone dẫn sữa) thấp, việc tiết sữa sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Sinh mổ hoặc mất máu nhiều khi sinh
Sinh mổ khiến mẹ không được da kề da với bé ngay sau sinh, làm chậm quá trình kích thích phản xạ tiết sữa. Nếu mẹ mất máu nhiều, cơ thể cũng ưu tiên phục hồi thay vì sản xuất sữa.
Ngực có phẫu thuật thẩm mỹ hoặc bất thường tuyến sữa
Một số mẹ có tuyến sữa kém phát triển hoặc đã từng đặt túi ngực, thu nhỏ đầu ti – những thủ thuật này có thể làm gián đoạn ống dẫn sữa hoặc làm giảm mô tuyến cần thiết cho việc tiết sữa.
Dinh dưỡng kém, thiếu nước, thiếu ngủ
Cơ thể mẹ không đủ năng lượng và nước sẽ không thể tạo ra lượng sữa cần thiết. Thiếu ngủ còn làm giảm hormone oxytocin – hormone hỗ trợ quá trình tiết sữa.
Ảnh 2: Mẹ ngủ không đủ giấc cũng là một trong những nguyên nhân chính
Bé ngậm bắt vú sai cách
Bé không ngậm đúng quầng vú, bú sai tư thế khiến tuyến sữa không được kích thích hiệu quả.
Stress, lo lắng quá mức sau sinh
Căng thẳng tinh thần ảnh hưởng trực tiếp đến hormone oxytocin – làm gián đoạn dòng sữa. Cảm xúc tiêu cực như lo âu, áp lực, tự ti có thể khiến mẹ bị ức chế phản xạ tiết sữa, thậm chí rơi vào trầm cảm nhẹ.
Nhiều mẹ còn chịu ảnh hưởng bởi sự so sánh từ người thân, xã hội, với kỳ vọng phải nhiều sữa, phải nuôi con hoàn hảo, từ đó tạo nên áp lực vô hình.
Đặc biệt, nếu mẹ không được chuẩn bị tâm lý từ thai kỳ, chưa học cách cho bé bú, xử lý khi sữa chưa về… rất dễ cảm thấy hoang mang và bỏ cuộc sớm trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ.
3. Cách cải thiện tình trạng thiếu sữa từ gốc
Tình trạng thiếu sữa hoàn toàn có thể cải thiện nếu mẹ hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các giải pháp phù hợp từ gốc. Dưới đây là những cách đơn giản nhưng hiệu quả giúp mẹ tăng cường nguồn sữa một cách tự nhiên và bền vững:
Thay đổi lối sống – Ăn ngủ điều độ, giảm căng thẳng
Mẹ cần uống đủ 2.5–3 lít nước mỗi ngày, kết hợp chế độ ăn giàu thực phẩm lợi sữa như gạo lứt, hạt sen, rau ngót, đinh lăng, ngũ cốc... Đồng thời, nên nghỉ ngơi đầy đủ và tránh căng thẳng kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ.
Cho bú đúng tư thế – Kích thích tiết sữa tự nhiên
Hãy đảm bảo bé ngậm sâu đúng khớp vú, không chỉ mút đầu ti. Khi cho bú, mẹ nên ngồi thư giãn trong không gian yên tĩnh, giúp oxytocin được tiết ra tốt hơn, từ đó tăng lượng sữa tiết ra.
Massage – Chườm ấm – Hút sữa đúng giờ
Massage ngực nhẹ nhàng, kết hợp chườm ấm và hút sữa đều đặn, giúp thông tia sữa, ngăn ngừa tắc nghẽn và duy trì nguồn sữa ổn định. Đây là kỹ thuật đơn giản nhưng rất hiệu quả nếu thực hiện đúng cách.
Tìm đến chuyên gia – Học từ sớm
Mẹ nên chủ động học kỹ năng chăm sóc con và kích sữa ngay từ thai kỳ. Việc tham gia khóa học tiền sản của Wellbeing sẽ giúp mẹ được hướng dẫn cụ thể cách cho bé bú đúng tư thế, xử trí tắc tia sữa và duy trì nguồn sữa ổn định từ những ngày đầu sau sinh. Đây là bước chuẩn bị vững chắc để mẹ tự tin bước vào hành trình làm mẹ.
Học các khoá học tiền sản từ sớm giúp mẹ tự tin chăm sóc em bé hơn
Thiếu sữa không phải là điều mẹ phải chịu đựng một mình. Hiểu đúng nguyên nhân và áp dụng giải pháp từ sớm, đặc biệt khi được trang bị kiến thức từ khóa học tiền sản Wellbeing, sẽ giúp mẹ chủ động, tự tin và đủ đầy yêu thương nuôi con bằng sữa mẹ.
